Dışişleri Bakanlığı Aday Meslek Memurluğu sınavına ilgi düşük kaldı

Dışişleri Bakanlığı’nın aday meslek memurluğu yazılı sınavı bu yıl 16-17 Eylül 2023 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirilecek. Bakanlık, tarihinde belki de ilk defa 110 kişilik bir alım yapacak. Bu sayı önceki yıllara kıyasla yüksek bir kontenjan olarak göze çarpıyor. Bu durum yurtiçi ve yurtdışı teşkilatta ciddi sayıda meslek memuruna ihtiyaç duyulduğuna işaret ediyor. 

Meslek memurluğu Türk bürokrasisinin her zaman en çok tercih edilen kadrolarından olmuştur. Diplomatlık kendini çeşitli alanlarda geliştirmiş her gencimizin şüphesiz tercih edeceği bir kariyer seçeneğidir. Bakanlığın Türk bürokrasisi içindeki prestiji, Bakanlığın asırları aşkın seçkin hariciye geleneği ve personelin Türkiye ortalamasına göre yüksek gelir imkanı, bu kadrolara yerleşmek için genç adaylarda yeterli motivasyonu sağlayacak niteliktedir. Ancak, Bakanlığın 2023 yılında yazılı sınav için ayırdığı kontenjan ile yapılan başvuru sayılarını karşılaştırdığımızda, adayların ilgisinin belki de Bakanlık tarihinde ilk defa bu derecede düşük düzeyde kaldığını göstermektedir. Bu durum, birçok soru işaretini beraberinde getirmektedir. 

Ayrılan kontenjan ve yapılan başvuru sayıları aşağıdaki tablodan izlenebilir.

 

80 milyonu aşkın nüfusa sahip, genç nüfusunun oransal olarak yüksekliğiyle öğünen, bunun yanında gençlerin nitelikli ve iyi gelir sağlayan iş bulmakta zorlandığı bir ülkede, Dışişleri Bakanlığı meslek memurluğu gibi memuriyet kadrosuna talebin bu kadar az olmasının sebeplerini çok iyi irdelemek gerekir.

Başvuru için talep edilen kriterler ele alındığında, mezuniyet açısından üniversitelerin iktisadi idari bilimler fakültelerine dahil bölümler ile hukuk, sosyoloji, tarih, psikoloji vb bölüm mezunlarının veya bu alanlarda yüksek lisans yapmış adayların sınava başvurabileceği bilinmektedir. Ülkemizde bu alanlardan mezun yüz binlerce genç ve yeni mezun adaylar bulunmaktadır. Önceki yıllarda KPSS’nin çeşitli puan türlerinden yeterli puan alma kısıtı var iken, bu kriter kaldırılmıştı (Bu husus ayrı bir tartışma konusudur). Şu anda adayların dil becerilerini gösteren YDS puanlarının olması başvuru için yeterlidir. Bu puan seviyesi de İngilizce, Almanca ve Fransızca gibi Batı dilleri için 85 gibi orta-üst seviye olarak belirlenmiş, diğer dillerde 75 puan gibi orta seviyede tutulmuştur. Bir de İngilizce, Almanca ve Fransızca dilleri haricinde sınava başvuracak adaylar için de mezuniyet ortalamasının 3.5 ve üzerinde olması şartı konulmuştur. Dolayısıyla, ülkemizde bu kriterleri sağlayabilecek yüz binlerce gencimizin olduğu veya olması gerektiği malumdur.

O zaman bu gençleri bu sınava başvurmaktan imtina ettiren etkenler nelerdir? Gençlerle görüşüldüğünde en büyük çekincenin sınav sonuçlarının önceden belli olduğu ve alınacak listelerin halihazırda net olduğu endişesi olduğu görülecektir. Böyle bir şeyin Dışişleri Bakanlığında sözkonusu olamayacağını, bu gibi kadrolarda niteliğin her zaman öncelik olacağını adaylara anlatsak da sözlerimizin ve düşüncelerimizin gençlerde karşılık bulmadığını ilk defa başvuru sayılarının kontenjan sayılarının çok altında olmasıyla görmüş olduk.

Bunun yanında, büyükelçilik kadrolarına yapılan atamalar, dış politika belirleme sürecinde Dışişleri Bakanlığının geri planda kalması, siyasetin bürokrasi üzerinde kurduğu kontrol, siyasi desteği olamayan adayların gelecek planlamasında bürokrasi kadrolarını doğru bir kariyer seçeneği olarak gör(e)memeleri ve Bakanlığın azalan prestiji, belki de Türk diplomasi tarihinde ilk defa Dışişleri Bakanlığı meslek memurluğu sınavına ilginin bu kadar düşük düzeyde kalmasına neden olmuş olabilir.

Şüphe duyduğumuz bu algı nitelikli gençlerimiz arasında ümit edilir ki yoktur. Farklı sebeplerden dolayı yeterli başvuru olmamıştır. Ancak, Bakanlık her türlü ihtimali değerlendirerek, bu olası algının oluşmaması veya giderilmesi için gerekli girişimleri en kısa zamanda ve titizlikle yapmalıdır.