(Son güncelleme: 05.03.2022)
Dışişleri Bakanlığı’nın MM ve KİM sınavlarında adaylar hazırlık sürecinde çeviri kısımlarına doğal olarak kompozisyonlar kadar önem vermemektedir. Kompozisyonlara içerik oluşturacak bilgi birikimine ulaşmak öncelik taşımaktadır. Bunun yanında, sınavda sorulan konuya ilişkin bilgi birikiminizi yabancı dilde ve Türkçe’de düzgün bir ifadeyle kağıda dökmek kolay bir görev değildir. Ancak, şunu vurgulamak isterim ki, iyi bir yabancı dil bilgisine (en azından test yoluyla ölçülen bir dil seviyesinde yüksek puan almış olmak) sahip olmak emek vermediğiniz takdirde, yabancı dildeki bir metni Türkçe’ye veya Türkçe bir metni yabancı dile düzgün ve anlaşılır bir ifade tarzıyla kolayca çevirebileceğiniz anlamına gelmez. Geçmiş MM ve KİM sınavlarında kompozisyon kısımlarından 70'in üzerinde not alıp, büyük çoğunluğu çeviri kısmını fazla önemsemediğinden dolayı sınav öncesinde yeterli pratik yapmadığından ve gerekli emeği vermemesinden dolayı çeviri kısımlarından aldıkları 60 küsür puanla sınavların yazılı aşamasında başarısız olan birçok değerli aday olduğunu biliyorum.
MM ve KİM sınavları için çeviri kısımlarına nasıl çalışabilirim?
Bu sınavlara girebilmek için zaten üst düzey yabancı dil bilgisine sahip olduğunuzu ulusal veya uluslararası çapta yapılan sınavlarla ispat ediyorsunuz. Türkçe bilginiz (dahası uluslararası ilişkiler, hukuk, ekonomi bilgileriniz de) ise ilk defa ve sadece yazılı sınavda test edilebiliyor (KPSS notunun kriterlerden kaldırılmasının Bakanlık açısından ortaya çıkardığı sorunlardan bir tanesinin bu olduğunu da buraya not edebiliriz). Muhtemelen de bu yüzden, adayların çoğunun düşük not aldığı kısımların Türkçe kompozisyon ve yabancı dilden Türkçe’ye çeviri bölümleri olduğunu tahmin ediyorum. Yabancı dildeki hatalar sınav kağıtlarını değerlendirenler tarafından mazur görülebilir, ancak Türkçe’deki hatalar göze batacaktır. Bu itibarla, Türkçe metinlerimizde en azından özne-yüklem uyumsuzluğu gibi basit dilbilgisi hataları yapmamaya çalışalım.
Bu konuyu bir kenara bırakıp, çeviri bölümlerine çalışma yöntemlerine dair birkaç öneriyi dikkatinize getirmek isterim. Sınava girmeye hak kazanan adayların çeviriler için yabancı dil seviyelerini geliştirmeye ihtiyaç duyduklarını sanmıyorum. Ancak, Bakanlığın sıklıkla kullandığı kelimelere ve diplomasi alanında kullanılan terimler ile özellikle fiilleri ifade etmek için kullanılan yüklemlere aşinalığa sahip olmanın önem arz ettiğini düşünüyorum. Bunun için Bakanlığın son aylarda yayınladığı açıklama metinleri referans alınarak, yabancı dil ve Türkçe çevirileri üzerinden çalışmanın en faydalı yöntem olacağını düşünüyorum. Açıklamaların yabancı dildeki metinlerinden bilmediğiniz kelimeleri öğrenebilir, Bakanlığın sıklıkla kullandığı yüklemleri not alabilir, bunun yanında Türkçe ifade tarzının nasıl olduğunu anlayabilirsiniz.
Çevirilerde nelere dikkat edilmeli?
Sizlerden kelimesi kelimesine çeviriden ziyade, aynı anlamı veren net ifadeler beklendiğini düşünüyorum. Bu itibarla, açık ve anlaşılabilir ifadeler için iyi bir çeviride cümlelerin bölünebileceğine, çeviri yaptığınız dilin ifade özellikleri çerçevesinde (anlam değişimine sebebiyet vermemek koşuluyla) metinde oynama yapmanın isabetli olacağına inanıyorum.
Anlamını bilmediğiniz kelimelerle karşılaşmanız durumunda uygulayabileceğiniz yöntemlere ilişkin kendi görüşlerim ve deneyimlerim bulunmakla birlikte, Mütercimlik ve Çevirmenlik bölümlerinde eğitimi verilen çeviri teknikleri hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığımdan dolayı sizleri yanlışa yönlendirmemek adına bu hususlara değinmemeyi tercih ediyorum. Bu yazıyı okuyanlar arasında, çeviri tekniklerine ilişkin bilgi sahibi olup, adaylarla paylaşmayı arzu edenler olursa, bu blog aracılığıyla görüşlerini yayınlayabilirim.
Yorumlar
Yorum Gönder